KOSOVA

Kosova; Sırbistan, Karadağ, Arnavutluk ve Makedonya ile sınırı olan, yaklaşık 2 milyon nüfusa sahip olan ve 2008’de bağımsızlığını ilan edilen, küçük ama güzel bir Balkan ülkesidir.

Kosova Bayrağı. 6 yıldız Kosova'daki 6 milleti temsil eder: Arnavutlar,
Sırplar, Boşnaklar, Türkler, Goralılar ve Rumlar.

SİYASİ YAPI: Çok kozmopolitik bir siyasi yapı mevcuttur. Arnavutların ve Sırpların bol sayıda siyasi partileri mevcuttur; Türklerin iki siyasi partisine sahiptirler ve Goralılar da bir adet siyasi partiye sahiptirler.

Prizren'deKDTP'nin bir şubesi. Fotoğraf: Mehmet Erdoğan ERKEN

Bu kadar çok siyasi partinin olması demokrasinin gelişmesi için bir avantajdır fakat her bir etnik unsurun sahip olduğu farklı partiler ve bu etnik unsurları birleştirebilecek bir partinin olmaması ülke için dezavantajdır. Bu mesele ülkenin zaafıdır. Batı ülkenin bu zaafını istediğinde kullanabilir/kullanmaktadır. Fransız İhtilali’nden sonra gelişen milliyetçilik bugün hala daha devam etmektedir. Bu nedenle Kosova’da bu ideolojiden nasibini alıyor/alacaktır. Fakat burada tam tersi gelişmelere şahit olduğumu da bildirmek isterim; Türkiye’nin Yunus gibi çalışan Yunus Emre Enstitüleri, TİKA ve Maarif Vakfı gibi kurumları bu anlayışı yıkarak Arnavutların, Türklerin ve Boşnakların bir arada yaşama tecrübesi elde etmek için tüm bu etnik grupları aynı paydada buluşturan organizasyonlar/çalışmalar yapmaktadır. Bana sorulursa eğer Türkiye’nin stratejisi uygundur fakat eksik görünmektedir. Az sonra görüleceği üzere AB, Kosova ile Sırplar arasının ilişkilerinin iyileşmemesi için çalışmalar yaptığı ve bunun en bariz örneği İbre köprüsüdür. Türkiye’nin bu stratejisine karşı ABD ve AB kendi menfaatlerine ters olduğu için karşı çıkabilirler fakat Türkiye burada AB’den çıkan İngiltere’yi ve ABD’nin Almanya ile ilişkilerinden rahatsız olan Fransa’yı yanına çekebilir.

Video 1’de Arnavut gençleri Yunus Emre Enstitüsü’nde FatmirMakolli gibi evrensel bir sanatçıdan Arnavutların milli çalgısı olan Çift Telli ile Çanakkale Türküsü çalındığına şahit olunacaktır.

Video 1 (videoyu açamayanlar şu adresten de ulaşabilirler: https://drive.google.com/open?id=1kyHSVFvyM3VOP-BBC0K3fS-Yv05c2Ok0)

DİPLOMASİ: Kosova’nın bağımsızlığını ABD, Türkiye gibi NATO eksenli ülkeler kabul etmişken; Rusya eksenli Sırbistan gibi ülkelerin bağımsızlığını kabul etmemesi istikbalde her türlü tartışmaya hatta belki de vekalet savaşına sahne olunabilir. Bu yüzden Kosova Balkanlar açısından çok önemli jeopolitik ve jeostratejik öneme sahiptir. Türkiye’nin gözü Kosova’nın üstünde olmalıdır. Her türlü gelişmeden haberdar olmalı ve gelecek on senelik stratejisinde Kosova’da yaşanılan tüm gelişmelerde Türkiye’nin doğrudan veya dolaylı parmağının olması gerekmektedir yoksa on sene sonra belki Balkanlar’da tüm çalışmalarımız boşa gidebilir ve Balkanlar avucumuzun içinden kayabilir.

Kosova'da nüfuz sıralaması:

-Amerika (Bağımsızlık savaşında mühimmat desteği verdiği için nüfuzu geniştir. Siyasi ve ekonomik diplomasi izlediği söylenebilir.)

-Almanya (ekonomik ve siyasi diplomasi izler.)

-Türkiye (Yunu Emre Enstitüleri, TİKA ve Maarif Vakfı gibi kurumlar sayesinde diğer iki ülkenin yapamadığı kültürel diplomasisi, siyasi diplomasi izler.)

Türkiye üçüncü sırada olmasına rağmen Türkiye'nin Balkan açılımı yoktur.

EKONOMİ: Ülkede işsizlik %45 gibi yüksek sayıya sahiptir. Bunda ana neden ise Sırbistan ile yapılan savaşın ardından fabrikaların kapatılmasıdır. Ara nedenler ise; insanların tembel yapıya sahip olmaları, AB’ye sırtlarını dayadıklarından dolayı rehavete kapılmış olmalarıdır denilebilir. Fakat oldukça iyi bir genç nüfusa sahip olan Kosova’da Türkiye sürdürülebilir ve kalkınabilir yatırım yaparsa yakın zaman içerisinde güzel sonuçlar alacaktır. Buradaki genç nüfus kendi ülkelerindeki sanayi kuruluşlarında çalışırsa Kosova’nın ekonomik gelişimi ve minnet duygusu uyandıracağı için de Türkiye’nin de gelişimi söz konusu olacaktır.

ETNİK YAPI: Az önce de bahsedildiği üzere ülkede çok kozmopolittik yapı mevcuttur. Ülkede nüfusu çoktan aza göre şöyle sıralanabilir: Arnavutlar, Türkler, (aynı İran’da olduğu gibi siyasi nedenlerden dolayı Türklerin nüfusu tam olarak açıklanmamaktadır) Sırplar, Boşnaklar, Goralılar, Rumlar ve diğer milletlerdir. Kosova bu kadar çok etnik unsurun bulunduğu “Patlamaya hazır bomba” gibidir küçük bir ateş dahi yetecektir. Türkiye ise burada Türk milletinin varlığını söz konusu yaparak Kosova’nın iç işlerine karışma imkanı mevcuttur. Biz Türkler iç işlerine karışma sözünü duyunca endişeleniriz malum Osmanlı’nın son döneminde ülkenin iç işine karıştığı için “iç işlerine karışma” sözü bizim zihinlerimizde kötü bir intiba bırakmıştır diyebiliriz. Ayrıca “iç işlerine karışma”yı sömürgecilik olarak gören olursa sömürgeci bir millet olmadığımız düşünülürse sözlerim yanlış anlaşılabilir. Fakat okyanus ötesinden Kosova’nın iç işlerine karışan ABD, Türkiye’ye burada burada ne işin var diye sorduğunda buradaki tarih bağından ve Türk milletinin hamisi olarak oradaki Türkler için Kosova’nın iç işlerine karışıldığı ifade edilebilir. Bu da Türkiye’nin ana stratejilerini sahada uygulamak için dayanak olabilir.

Şadırvan. Osmanlı zamanda yapılmıştır. Efsaneye göre buradan bir kere su içen bekarsa ilerde buradan evlenecektir. Foto: Erdoğan ERKEN

Şekil 3 Şadırvan altında Sırplarla yaşanılan savaşın hatırası olarak dikilen heykel. Foto: Erdoğan ERKEN

Yunus Emre Enstitüsü Prizren Kültür Merkezi Foto: Erdoğan ERKEN

Türkçe karşılığı "Aksu" olan nehir. Foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de yaklaşık 80 camii varken Sırplar yüzünden yaklaşık 40'a düşmüştür bu sayı. O 40 camiiden 2'si ve Aksu Nehri. Foto: Erdoğan ERKEN.

Prizren'de Suriyeli mülteciler, foto: Erdoğan ERKEN.

Sinan Paşa Camiisi kapısı. Foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de Osmanlı mimarisine sahip bazı evler. Foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de Beşiktaş Taraftarlarının Derneği. Foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de Osmanlı'dan kalan bir çeşme. Foto: Erdoğan ERKEN

Türkiye'nin konsolosluğunun öncülüğünde Orkide Kadınlar Derneği'nin bir çalışması. Foto: Erdoğan ERKEN

Sinan Paşa Camii'sinin dış duvarı. Şadırvan Caddesi'nin üst tarafı. Foto: Erdoğan ERKEN

Sahibi Arnavut olan bir dükkanda Türk bir kanalın açık olması ve Türk bir sanatçının müziklerinin dinlendiğine dair bir görüntü. Foto: Erdoğan ERKEN

Aksu Nehri'ne paaralalel olan caddenin genel görüntüsü/ 1. Foto: Erdoğan ERKEN

Katolik Kilise, içerisi müze şeklinde kullanıldığı söylenebilir. Bizler kilisiye girmeden önce içerde Sırplar olduğunu öğrenince biraz beklemek zorunda kaldık, çünkü içerde Sırplar karışıklık çıkarabilme ihtimali vardı. Foto: Erdoğan ERKEN.

17Prizren Kalesi ve şu an aktif olmayan bir Manastır arasında Prizren evleri. Foto: Erdoğan ERKEN

Dünyada benzeri az bulunur bir görüntü; camisi olmayan minare. Cami’yi Sırplar tarafından yıkıldığını öğrenmiştik ama minaresini yıkmamışlar. Foto: Erdoğan ERKEN

Sinan Paşa Camisi. Avlunun taşları Sırplar tarafınfan yıkılmıştır fakat TİKA tarafınfan restore edilmiştir. Foto: Erdoğan ERKEN.

Prizren de ilk ve tek Konsolosluk olan Türkiye Prizren Konsolosluğu, foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de bir Osmanlı topu, foto: Erdoğan ERKEN.

Prizren Aksu Nehri, foto: Erdoğan ERKEN

Prizren genel görüntüsü 1, foto: Erdoğan ERKEN

Prizren genel görüntüsü 2, foto: Erdoğan ERKEN

Eski bir Manastır, şu an aktif değil, foto: Erdoğan ERKEN.

Prizren Belediyesi önü. Kosova'nın bağımsızlığını kabul eden ülkelere teşekkür pankartı. Foto: Erdoğan ERKEN

Prizren'de TÜRK Kahvesi, foto: Erdoğan ERKEN.

Menta Çayevi. Prizren'de bir çayevi. Türkiye'deki kahvelere benzediği söylenebilir, foto: Erdoğan ERKEN.

Rugova Bölgesi / İpek, foto: Erdoğan ERKEN

Video 2.1 VE 2.2’DE GÖRÜLECEĞİ ÜZERE ARNAVUTLARIN, BOŞNAKLARIN VE TÜRKLERİN BULUNDUĞU BİR GEZİ SIRASINDA OTOBÜSÜN İÇERİSİNDE ÇANKKALE TÜRKÜSÜNÜ HEP BİR AĞIZDAN SESLENİLMİŞTİR.

Video 2.1 (videoyu açamayanlar şu adresten de ulaşabilirler: https://drive.google.com/open?id=16S7ZscwFl0pPZv1G0JJNNAbyQKOo0JHk)

Video 2.2 (videoyu açamayanlar şu adresten de ulaşabilirler: https://drive.google.com/open?id=1xl9LigT4xGGyFBnj16dBvWJyWZdw1E14)

Kosova'nın bağımsızlığını kazanmasındaki öncü kişilerden büyük komutan AdemJashari (Yaşari)'nin mezarı.Foto: Erdoğan ERKEN

AdemYaşari'nin köyünü yakıp yıkmaya karar veren Sırplar, Yaşari'nin köyü olan Prekaz'ı 4 bin askerle iki halka şeklinde sarmışlar ve 59 kişi vefat etmiştir. Burası Yaşari ailesinin mezarlığı. Allah rahmet eylesin. Foto: Erdoğan ERKEN

Adem Yaşari'nin tarumar edilmiş evi 1 .Foto: Erdoğan ERKEN

AdemYaşari'nin tarumar edilmiş evi 2. Foto: Erdoğan ERKEN

Şehit olan 59 kişinin listesi. Foto: Erdoğan ERKEN

İbre Nehri. Normalde Kosova Devleti’ne ait olması gereken bölgenin Sırplar tarafından reddedilmesi sonucu sorunlu bölge olarak adlandırılan Mitroviça bölgesi. Foto: Erdoğan ERKEN

Köprünün bir ucu Sırbistan bayrağının ve Sırp polislerin olduğu Sırp bölgesi. Foto: Erdoğan ERKEN

AB'nin yapmış olduğu İbre köprüsü, bu köprü Kosova-Sırbistan ilişkilerini çözmediği gibi sorunları daha artırmıştır. Foto: Erdoğan ERKEN

Cennet mekan Sultan Abdülhamid tarafından yaptırılan Sultan Murad Hüdavendigar Türbesi'nin Misafirhanesi.

Sultan Murad Han'ın türbesi. Foto: Erdoğan ERKEN

Sultan Murad Hüdavendigar'ın mezar-ı şerifi. Foto: Erdoğan ERKEN

Sultan Mehmed Reşad tarafından yaptıralan Sultan Murad Hüdavendigar'ın türbesinin önündeki çeşme. Foto: Erdoğan ERKEN

Sultan Murad Hüdavendigar türbesinin anahtarını elinde bulunduran Türbedar ailesinin son mensuplarından ve anahtarın sahibi Saniye Türbedar. Foto: Ali BIYIK

Kosova'da en iyi eğitim veren kurumu olan Maarif Vakfı'nın 6 okulundan biri olan Prizren'deki okula ait görüntü Bu okul Sırplarla yaşanılan savaştan sonra kapatılmış bir fabrikaymış fakat daha sonra burayı alan Maarif Vakfı, dört hafta gibi kısa süre içerisinde tadilatı yapılıp eğitim dönemine yetiştirilmiştir. Foto: Erdoğan ERKEN

Maarif Vakfı'nın Prizren'deki okulda şanlı bayrağımız 7/24 dalgalanıyor Foto: Erdoğan ERKEN.

İsa Bey Cami / Priştine. Kurşun ve kalem işleri TİKA tarafından onarılmıştır.Foto: Erdoğan ERKEN

Sultan Murad Hüdavendigar türbesinin anahtarını elinde bulunduran Türbedar ailesinin son mensuplarından ve anahtarın sahibi Saniye Türbedar. Foto: Ali BIYIK